TATLONG MAHIWAGANG TANONG

Ang haba naman ng pila sa ATM...

Ano kayang meron?

Ahhh...Oo nga pala, a-trenta pala ngayon.

Sahuran na naman.

Suweldo na naman...

Saan kaya masarap gumastos?

Ano kaya ang magandang bilhin ngayon?

Saan kaya magandang pumunta?

Ano kayang masarap kainin?

Saan kaya masarap makipag-date?

Ilan yan sa normal na nangyayari at ilang mga tanong tuwing kinsenas-katapusan. Naa-alala ko samin, tuwing araw ng sahuran, hay naku, napakahaba ng pila sa ATM!  Minsan natatanong ko, bakit nga ba ang haba-haba? Bakit nga ba sabay-sabay sila kung mag-withdraw ng pera? Hindi ba pwedeng yung iba ay bukas at yung iba naman ay sa mga susunod na araw? Excited ba silang kumuha ng sahod? Bakit nga ba ganun?

Hanggang isang araw, may isa akong ka-trabaho, lumapit sya sakin ilang araw bago ang sahod. Ganito yung naging pag-uusap namin, 

"Uy pre, may extra ka ba diyan?"

Tanong niya sakin,

"Sakto lang pre, bakit ba?"

Sagot ko sa kanya,

"Pamasahe ko lang kasi sana pauwi eh!"

Sagot niya,

"Oh, bakit nawalan ka ba ng pera?"

Tanong ko ng medyo nagulat at ng may pagtataka,

"Hindi pre, nagastos ko kasi eh, nag-date kami ni Babe"

Sagot niya na para bang medyo nahihiya,

"Ahhh...sa mamahaling restaurant na naman kayo kumain 'no at bumili na naman kayo ng kung anu-ano 'no?

Sagot ko ng may pagka-sigurado,

"Oo"

Sagot nya ulit sa mahinang boses,

"Ahhh...Kaya pala...Sabi ko na eh!"

Ang ganitong pangyayari, normal 'to sa iibang empleyado. At may mga pagkakataon din dati na nangungutang ako sa mga ka-trabaho ko, kaibigan ko, kapatid ko, nanay ko, at kahit pati sa girlfriend ko, hiya na 'kong hiya, ang mahalaga ay wala akong ginagawang masama. Anong magagawa ko, eh kapos talaga eh, eh kaysa naman sa magnakaw, eh di mangungutang nalang ako. Ganyan ang prinsipyo ko dati, utang o nakaw? Syempre utang nalang... hehe :)

Tuwing darating kasi ang sahod, hindi ko mapigilan ang bumili ng aking luho---mga damit. Bawat tao ay may bisyo; bisyo sa alak-sigarilyo, bisyo sa pagbabasa ng libro, bisyo sa pagtitipid, bisyo sa paggastos, bisyong tumulong, bisyong gumawa ng masama, bisyong magtrabaho, bisyong mag-aral at kung anu-ano pang mga bisyo. Pero sa akin, kung damit ang pag-uusapan, ubos kung ubos hanggat may nakikita akong maganda at feeling ko ay ikaga-gwapo ko, syempre bibilhin ko hehe :)

Tapos minsan, ilang araw pakatapos bumili. Minsan parang nagsisisi ako, yung iba hindi ko naman pala magagamit, binili ko sya kasi naka-sale lang. Bumibili pa ako dati ng mga damit na pan-lamig, sabi ko magagamit ko 'to balang araw pag pumunta ako sa ibang bansa, pero hanggang ngayon, ayon nakasiksik padin sa aparador ko. Meron ding mga pagkakataon na napapabili ako kasi napasubo lang, yung tipong kasama mo yung mga ka-trabaho, kaklase o kaibigan mo, kung ano yung bibilhin nila ay bibilhin mo nadin. 

Hanggang one time, meron akong isang kaibigan, tinuruan nya ako ng isang effective na strategy kung paano nga ba ang tamang paghawak ng pera. At ngayon, iyon din ang isi-share ko sa inyo.

TATLONG MAHIWAGANG TANONG:

1. GUSTO MO BA?

Gusto mo ba talaga?

Baka naman napa-subo ka lang?

Baka naman nahihiya ka lang?

May mga pagkakataon kasi na napapa-bili tayo ng mga bagay na hindi naman talaga natin gusto. Madalas mangyari 'to sa mga pagkakataon na kasama mo yung mga ka-trabaho mo, kaklase o kaya naman ay nahiya ka lang sa sales lady dahil sa galing nyang magbenta. O kaya naman yung tipong tanong ka ng tanong sa saleslady pero sa huli wala ka naman pala magugustuhan, kaya bumili ka nalang para hindi naman nakakahiya, dati madalas mangyari  'to sakin  hehe :).

Halimbawa ay nag-shopping kayo, kasama mo yung mga kaklase mo, katrabaho o mga kaibigan. Kung ikaw yung tipo ng taong medyo mahina ang loob, kapag na-pressure ka ng mga kasama mo, tulad nito;

"Sige bagay sayo yan"

"Sige bilhin mo na"

"Minsan lang tayo lumabas eh!"

"Gumastos ka na mura lang naman eh!"

"K.J naman neto"

"Kapag bumili ako, bibili kadin ah!"

"Bili tayo ng magkaiba tapos hiraman nalang tayo ah!"

Ilan yan sa mga madalas na marinig ko tuwing lalabas kami dati lalung-lalo na sa mga babae kong kasama 'yung "Bili tayo ng magkaiba tapos hiraman nalang tayo ah!" . Kaya ngayon, bago bumili ng isang bagay, tanungin mo lagi yung sarili mo kung gusto mo ba talaga. Wala namang masamang tumanggi, explain mo lang sa kanila na ayaw mo o hindi yun ang taste mo, sigurado maiintindihan ka rin nila.

2. KAILANGAN MO BA?

Kailangan mo ba talaga?
Baka naman gusto mo lang?

Madami kasing mga pagkakataon na napapabili tayo ng mga bagay na hindi naman talaga natin kailangan. Kahit gusto lang natin, kinu-kumbinse natin yung sarili natin na ,

"Hindi kailangan ko to, wala na akong ganito eh, luma na yung ganito ko, pangit na tingnan".

Kahit na ang totoo, meron ka pa nu'n, kakabili mo pa lang, at yung ganun mo nga ay ilang beses mo pa lang na nagagamit. 

Madalas mangyari ang mga ganyang pagkakataon sa mga damit, sapatos at cellphone.

Halimbawa sa cellphone, may bagong labas na i-phone. Sasabihin mo agad sa sarili mo 

" Ay naku may bago, kailangan ko yung mga bagong specs nun, kailangan ko ng mas mataas na memory, mas magandang camera at mas bagong OS"

Pero ang totoo, yung memory na gamit mo ay hindi pa nga puno, yung camera mo ay puro pang-selfie lang naman at yung OS na gamit mo ay pang pa-flappy bird at candy crush lang naman. Ang totoo, gusto mo lang na may mai-pagyabang ka sa mga kaklase at mga katrabaho mo. Feeling mo kasi, pag may bago, astig ka, pag ikaw lang ang meron ay sikat ka!

Oo, sabihin na natin may bago kang gadget, pero bukas ba at sa mga susunod na araw ay meron ka pang budget? Oo meron ka ngang bagong cellphone na labas, pero baka naman ang iyong bulsa ngayon ay butas?

Kaya ngayon, bago bumili ng kahit na ano, tanungin mo ng ilang beses ang iyong sarili kung kailangan mo ba talaga. Kung ang sagot ay hindi, isipin mo muna yung mga bagay na dapat na pagka-gastusan. Kung ang sagot mo naman ay hindi pa malinaw kung kailngan mo ba talaga o hindi, mas maigi na palipasin mo muna ang isa o dalawang araw at muli mo itong pag-isipan. Baka mamaya bill nyo sa tubig at kuryente ay hindi pa pala bayad, baka pati mamaya yung tuition mo din pala sa school ay hindi padin pala fully paid.

3. KAYA MO BA?

May pera ka ba?

Baka naman wala?

Baka naman ipangungutang lang?

Baka naman mamaya, pati luho mo ay pinangungutang pa! Kung wala din namang pera, magtiis na muna. Ang gawin mo sa ngayon, gawa ka muna ng paraan para madagdagan ang kinikita o mabawasan ang ginagastos. Para sa susunod, pwede mo syang balikan at mabibili mo na sya.

Mahalaga din na malaman natin na merong dalawang uri ng utang, ang Good Debt at Bad Debt.

Bad Debt - Kadalasan ito yung mangungutang ka para sa mga bagay na gusto mo at hindi naman talaga kailangan. Tulad ng kotseng pamorma, gadget na pang-yabang, damit na pang-social-climber at mga bagay-bagay na walang balik o hindi lalago ang pera.

Good Debt -  Ito naman yung mangungutang ka para mas lumago ang pera at para sa ika-gaganda ng kinabukasan. Halimbawa ay para sa educational plan ng mga bata, loan para sa business, o kotse for business appointments.

Ngayon, bago bumili ay siguraduhin na ito ay Good Debt at hindi Bad Debt. Wala namang masama na bumili ng mga luho kung ito ang magpapasaya sa'yo bastat siguraduhin lang na walang ibang maaapektuhan at ito ay hindi makakasama.

Kaya ngayon, kapag dumating ang sahod o dumating ang allowance, mahalaga na itanong na muna natin ang Tatlong Mahiwagang Tanong. Para naman bukas, ang iyong bulsa ay hindi mabubutas, at para kapag may dumating na sakuna, ikaw naman ay hindi mangangapa sapagkat ikaw ay nakapag-handa. 

Meron ka bang natutunan sa article na ginawa ko? At sa tingin mo ba ay dapat din itong mabasa ng iba? Kung ganun, i-share mo na, natuto ka na, nakatulong ka pa!